Leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie. Preparat zmniejsza ryzyko złamań kręgów i szyjki kości udowej.

Zalecana dawka to tabl. 70 mg raz/tydz. Nie ustalono optymalnego czasu trwania leczenia osteoporozy bisfosfonianami. Należy okresowo oceniać konieczność dalszego leczenia u każdego pacjenta indywidualnie w oparciu o korzyści i potencjalne ryzyko związane ze stosowaniem produktu leczniczego, zwłaszcza po upływie co najmniej 5 lat terapii. Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku. W związku z tym nie ma konieczności dostosowania dawki u pacjentów w podeszłym wieku. Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Nie ma konieczności dostosowania dawkowania u pacjentów, u których wskaźnik przesączania kłębuszkowego (ang. GFR) jest większy niż 35 ml/min. Ze względu na brak danych, nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, u których wartość GFR jest mniejsza niż 35 ml/min. Dzieci i młodzież. Nie zaleca się stosowania alendronianu sodu u dzieci poniżej 18 rż. ze względu na niewystarczające dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania i skuteczności produktu w leczeniu chorób związanych z osteoporozą u dzieci. Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania preparatu w leczeniu osteoporozy wywołanej stosowaniem glikokortykosteroidów.

Produkt leczniczy należy przyjmować co najmniej 30 minut przed 1-szym posiłkiem, napojem lub innym lekiem spożytym danego dnia i popić zwykłą wodą. Inne płyny (w tym woda mineralna), pokarm i niektóre produkty lecznicze mogą zmniejszać wchłanianie alendronianu. Ułatwienie przemieszczania się produktu do żołądka i zmniejszenie potencjalnych dolegliwości miejscowych oraz podrażnienia przełyku lub działań niepożądanych. Produkt leczniczy należy stosować bezpośrednio po wstaniu z łóżka i popijając pełną szklanką wody (nie mniej niż 200 ml lub 7 uncji płynu). Nie należy żuć tabl. lub pozwolić, aby rozpuściła się w jamie ustnej, ze względu na możliwość potencjalnego wystąpienia owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Pacjenci nie powinni kłaść się do czasu przyjęcia 1-go posiłku danego dnia, który należy spożyć co najmniej po 30 minutach od zażycia tabl. Pacjenci nie powinni kłaść się przez co najmniej 30 minut od przyjęcia produktu leczniczego. Nie należy przyjmować preparatu przed snem lub rano przed wstaniem z łóżka. Nie ustalono optymalnego czasu trwania leczenia bisfosfonianami. Należy okresowo oceniać konieczność dalszego leczenia u każdego pacjenta indywidualnie w oparciu o korzyści i potencjalne ryzyko związane ze stosowaniem alendronianu, zwłaszcza po upływie co najmniej 5 lat terapii. Pacjenci powinny otrzymywać uzupełniające produkty zawierające wapń i wit. D w przypadku stosowania nieodpowiedniej diety.

Nadwrażliwość na sodu alendronian trójwodny lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Zaburzenia w obrębie przełyku lub inne czynniki opóźniające opróżnianie przełyku, takie jak zwężenie przełyku lub achalazja. Niemożność utrzymania pozycji stojącej lub wyprostowanej pozycji siedzącej przez co najmniej 30 minut. Hipokalcemia.

Alendronian może powodować miejscowe podrażnienie błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego. Ponieważ istnieje możliwość pogorszenia się wcześniej istniejących chorób należy zachować ostrożność podczas stosowania alendronianu u pacjentów z czynnymi zaburzeniami górnego odcinka przewodu pokarmowego, takimi jak dysfagia, choroba przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie błony śluzowej dwunastnicy, owrzodzenia lub niedawno przebyte (w ciągu ostatniego roku) ciężkie choroby żołądkowo-jelitowe, takie jak choroba wrzodowa żołądka, czynne krwawienie z przewodu pokarmowego oraz zabiegi chirurgiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego inne niż plastyka odźwiernika. U pacjentów otrzymujących alendronian opisywano działania niepożądane dotyczące przełyku (czasami ciężkie i wymagające hospitalizacji), takie jak zapalenie przełyku, owrzodzenia i nadżerki przełyku, rzadko z następującym zwężeniem przełyku. W związku z powyższym lekarz powinien zwrócić uwagę na występowanie jakichkolwiek objawów przedmiotowych i podmiotowych wskazujących na możliwe zmiany w obrębie przełyku oraz poinformować pacjentów o konieczności przerwania leczenia alendronianem oraz zgłoszenia się do lekarza w przypadku wystąpienia objawów podrażnienia przełyku, takich jak dysfagia, ból podczas połykania lub ból zamostkowy, pojawienie się lub nasilenie zgagi. Ryzyko wystąpienia ciężkich działań niepożądanych dotyczących przełyku wydaje się być większe w przypadku pacjentów, którzy nie przestrzegają zasad prawidłowego przyjmowania alendronianu i/lub kontynuują stosowanie alendronianu po pojawieniu się objawów sugerujących podrażnienie błony śluzowej przełyku. Ważne jest, aby pacjent dokładnie zapoznał się ze wskazówkami dotyczącymi dawkowania oraz je zrozumiał. Pacjentów należy poinformować, że nie stosowanie się do zaleceń może zwiększyć ryzyko działań niepożądanych dotyczących przełyku. U pacjentów, u których stwierdzono przełyk Barretta lekarz powinien rozważyć korzyści i możliwe ryzyko z zastosowania alendronianiu na podstawie indywidualnej oceny pacjenta. Chociaż w szeroko prowadzonych badaniach klinicznych nie obserwowano zwiększonego ryzyka, rzadko odnotowano (po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu) występowanie owrzodzenia żołądka i dwunastnicy, czasami ciężkie i przebiegające z powikłaniami. Nie można wykluczyć związku przyczynowo-skutkowego z podawaniem produktu leczniczego. Zgłaszano przypadki nietypowych złamań podkrętarzowych i trzonu kości udowej u osób stosujących bisfosfoniany, głównie u pacjentów długotrwale leczonych z powodu osteoporozy. Te poprzeczne lub krótkie skośne złamania mogą pojawić się w dowolnym miejscu wzdłuż całej kości udowej - od miejsca zlokalizowanego tuż pod krętarzem mniejszym aż do okolicy nadkłykciowej. Do tego typu złamań dochodzi po min. urazie lub bez urazu, a niektórzy pacjenci odczuwają ból uda lub ból w pachwinie. W badaniach obrazowych często na kilka tyg. lub m-cy przed całkowitym złamaniem kości udowej widoczne są cechy złamań z przeciążenia. Złamania często występują obustronnie, dlatego u leczonych bisfosfonianami pacjentów, u których stwierdzono złamanie trzonu kości udowej, należy zbadać kość udową w drugiej kończynie. Zgłaszano również słabe gojenie się tych złamań. Na podstawie indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka u pacjentów, u których podejrzewa się nietypowe złamanie kości udowej, należy rozważyć odstawienie bisfosfonianów do czasu przeprowadzenia oceny. Należy zalecić pacjentom, żeby zgłaszali pojawienie się jakiegokolwiek bólu w obrębie uda, biodra lub pachwiny występującego w trakcie leczenia bisfosfonianami, a każdy pacjent zgłaszający się z takimi objawami powinien być zbadany pod względem obecności niecałkowitego złamania kości udowej. Martwicę kości szczęki, na ogół związaną z ekstrakcją zęba i/lub miejscowym stanem zapalnym (w tym zapalenie szpiku kostnego) odnotowano u pacjentów, u których zdiagnozowano raka, otrzymujących głównie dożylnie bisfosfoniany. Wielu z tych pacjentów otrzymywało również chemoterapię oraz kortykosteroidy. Martwicę kości szczęki odnotowano również u pacjentów z osteoporozą otrzymujących doustnie bisfosfoniany. Oceniając ryzyko rozwoju martwicy kości szczęki u poszczególnych pacjentów, należy wziąć pod uwagę następujące czynniki ryzyka: siłę działania leku z grupy bisfosfonianów (największa dla kwasu zoledronowego), drogę podania (patrz wyżej) oraz dawkę skumulowaną; chorobę nowotworową, chemioterapię, radioterapię, przyjmowanie kortykosteroidów, palenie tytoniu; choroby jamy ustnej i zębów w wywiadzie, niski poziom higieny jamy ustnej, choroby przyzębia, inwazyjne zabiegi stomatologiczne oraz źle dopasowane protezy dentystyczne. Przed rozpoczęciem leczenia doustnymi bisfosfonianami u pacjentów ze złym stanem uzębienia należy rozważyć wykonanie przeglądu stomatologicznego z odpowiednią profilaktyką stomatologiczną. Jeśli jest to możliwe, w trakcie leczenia, pacjenci powinni unikać inwazyjnych zabiegów stomatologicznych. U pacjentów, u których w trakcie leczenia bisfosfonianami wystąpi martwica kości szczęki zabieg stomatologiczny może zaostrzyć stan. U pacjentów u których wymagane są zabiegi stomatologiczne nie ma dostępnych danych sugerujących, czy przerwanie leczenia bisfosfonianami zmniejsza ryzyko wystąpienia martwicy kości szczęki. Ocena kliniczna lekarza powinna być podstawą ustalenia schematu leczenia dla każdego pacjenta, na podstawie indywidualnej oceny korzyści do ryzyka. W trakcie leczenia bisfosfonianami wszystkich pacjentów należy zachęcać do utrzymywania właściwej higieny jamy ustnej, wykonywania rutynowych przeglądów dentystycznych oraz informowania o wszelkich objawach ze strony jamy ustnej, takich jak ruchomość zębów, ból czy obrzęk. U pacjentów przyjmujących bisfosfoniany odnotowano przypadki bólu kości, stawów i/lub mięśni. W badaniach przeprowadzonych po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu, objawy te rzadko były zwiększone i/lub powodujące niezdolność. Czas do wystąpienia objawów różnił się od 1 dnia do wielu m-cy od rozpoczęcia leczenia. U większości pacjentów objawy przeminęły po zakończeniu leczenia. W podgrupie wystąpił nawrót objawów po ponownej ekspozycji na ten sam produkt lub na inny produkt z grupy bisfosfonianów. Należy poinformować pacjenta, że w przypadku pominięcia dawki, należy przyjąć 1 tabl. następnego dnia rano. Nie należy przyjmować 2 tabl. tego samego dnia, ale należy powrócić do schematu przyjmowania 1 tabl. raz/tydz., tak jak w oryginalnym schemacie dawkowania w wybranych przez nich dniu. Nie zaleca się stosowania produktu u pacjentów z zaburzeniem czynności nerek, jeśli wartość GFR jest mniejsza niż 35 ml/min. Należy rozważyć inne możliwe przyczyny osteoporozy niż niedobór estrogenów i wiek. Przed rozpoczęciem leczenia alendronianem należy wyrównać hipokalcemię. Należy zastosować również właściwe leczenie w przypadku innych metabolicznych zaburzeń gospodarki mineralnej (takich jak niedobór wit. D i niedoczynność przytarczyc). U pacjentów z tymi zaburzeniami podczas leczenia produktem należy monitorować stężenie wapnia w surowicy krwi oraz objawy hipokalcemii. Ze względu na korzystny wpływ alendronianu na zwiększenie substancji mineralnych w kościach, może wystąpić zmniejszenie stężenia wapnia i fosforanów w surowicy krwi. Zazwyczaj występuje w niewielkim stopniu i bezobjawowo. Odnotowano jednak przypadki wystąpienia objawowej hipokalcemii, która w pojedynczych przypadkach była ciężka i często występowała u pacjentów z czynnikami predysponującymi (np. niedoczynność przytarczyc, niedobór wit. D i zaburzenia wchłaniania wapnia). W związku z powyższym, u pacjentów otrzymujących glikokortykosteroidy szczególnie istotne jest zapewnienie właściwej podaży wapnia i wit. D. Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Jednakże niektóre działania niepożądane zgłaszane podczas stosowania produktu leczniczego mogą mieć wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn u niektórych pacjentów. Indywidualna odpowiedź pacjentów na leczenie produktem leczniczym może się różnić.

Podczas jednoczesnego stosowania, istnieje prawdopodobieństwo, że pokarm i napoje (w tym woda mineralna), suplementy wapnia, leki zobojętniające sok żołądkowy i niektóre doustne produkty lecznicze mogą wpływać na wchłanianie alendronianu. Dlatego też pacjenci powinny odczekać przynajmniej 30 minut od przyjęcia produktu, zanim zastosują jakikolwiek inny doustny lek. Nie przewiduje się żadnych innych interakcji o znaczeniu klinicznym z lekami. Pewna liczba pacjentek włączonych do badań klinicznych otrzymywała estrogeny (dopochwowo, przezskórnie lub doustnie) podczas przyjmowania alendronianu. Nie stwierdzono działań niepożądanych w związku z jednoczesnym stosowaniem tych leków. Ponieważ stosowanie NLPZ jest związane z podrażnieniem układu pokarmowego, należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania z alendronianem. Pomimo, iż nie przeprowadzono specyficznych badań dotyczących interakcji, w badaniach klinicznych alendronian był stosowany jednocześnie z wieloma powszechnie stosowanymi lekami nie zanotowano niekorzystnych interakcji klinicznych.

Brak wystarczających danych dotyczących stosowania alendronianu u kobiet w ciąży. Badania przeprowadzone u zwierząt ujawniły wpływ dużych dawek na kształtowanie kości u płodu. Alendronian podawany ciężarnym szczurom powodował dystocję związaną z hipokalcemią. Ze tego powodu, nie należy stosować alendronianu w czasie ciąży. Nie wiadomo, czy alendronian przenika do mleka kobiet karmiących piersią. Ze tego powodu, nie należy stosować alendronianu u kobiet karmiących piersią.

W rocznym badaniu, przeprowadzonym u kobiet po menopauzie z osteoporozą, ogólny profil bezpieczeństwa dla alendronianu w postaci tabl. do stosowania raz w tygodniu (n = 519) oraz alendronianu w dawce 10 mg/dobę (n = 370) był podobny. W dwóch trzyletnich badaniach o niemal identycznym schemacie, przeprowadzonych z udziałem kobiet po menopauzie (alendronian 10 mg: n=196; placebo: n=397), ogólny profil bezpieczeństwa dla alendronianu w dawce 10 mg był zbliżony do placebo. Działania niepożądane, obserwowane przez badaczy, określone jako możliwe, prawdopodobne lub jednoznacznie związane z produktem leczniczym zostały przedstawione poniżej, o ile występowały z częstością ≥ 1% w każdej grupie leczonych pacjentek w badaniu rocznym lub z częstością ≥ 1% u pacjentek leczonych alendronianem w dawce 10 mg/dobę i z częstością większą niż u pacjentek otrzymujących placebo w badaniach 3-letnich. Szczegóły - patrz ChPL. Podczas badań klinicznych i/lub po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu obserwowano również następujące objawy niepożądane: Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcje nadwrażliwości, w tym pokrzywka i obrzęk naczyniowy. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (rzadko) objawowa hipokalcemia, często występująca z czynnikami predysponującymi. Zaburzenia układu nerwowego: (często) ból głowy, zawroty głowy; (niezbyt często) zaburzenia smaku. Zaburzenia oka: (niezbyt często) zapalenie struktur oka (zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie twardówki lub zapalenie nadtwardówki). Zaburzenia ucha i błędnika: (często) zawroty głowy. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) ból brzucha, niestrawność, zaparcia, biegunka, wzdęcia z oddawaniem gazów, owrzodzenie przełyku, zaburzenia połykania, wzdęcia, zarzucanie treści żołądkowej do przełyku; (niezbyt często) nudności, wymioty, zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie przełyku, nadżerki przełyku, smoliste stolce; (rzadko) zwężenie przełyku, owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej i gardła, dolegliwości górnego odcinka przewodu pokarmowego (perforacja, owrzodzenie, krwawienie). Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) łysienie, świąd; (niezbyt często) wysypka, rumień; (rzadko) wysypka z nadwrażliwością na światło, ciężkie reakcje skórne, w tym zespół Stevens-Johnsona i toksyczno-rozpływna martwica naskórka. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (bardzo często) bóle mięśniowo-szkieletowe (kości, mięśni lub stawów), czasami o ciężkim nasileniu; (często) obrzęk stawów; (rzadko) martwica kości szczęki, złamania przeciążeniowe bliższego odcinka trzonu kości udowej (działanie niepożądane leków należących do klasy bisfosfonianów). Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) osłabienie, obrzęki obwodowe; (niezbyt często) przemijające objawy jak w reakcji ostrej fazy (bóle mięśniowe, złe samopoczucie i rzadko gorączka) są zazwyczaj związane z początkiem leczenia.

Po doustnym przedawkowaniu alendronianu może spowodować hipokalcemię, hipofosfatemię i zaburzenia w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego takie jak niestrawność, zgaga, zapalenie przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka lub choroba wrzodowa żołądka. Brak danych dotyczących specyficznego leczenia przedawkowania alendronianu. W celu związania alendronianu należy podawać mleko lub leki zobojętniające sok żołądkowy. Ze względu na ryzyko podrażnienia przełyku nie należy wywoływać wymiotów, a pacjent powinien pozostawać w pozycji pionowej.

Substancja czynna produktu leczniczego - trójwodny sodu alendronian, jest bisfosfonianem, który hamuje osteoklastyczną resorpcję kości bez bezpośredniego wpływu na proces tworzenia kości. Badania niekliniczne wykazały, że alendronian wiąże się preferencyjnie w miejscach aktywnej resorpcji. Hamuje aktywność osteoklastów, ale nie wpływa na wytwarzanie lub wiązanie osteoklastów. Kość wytworzona w trakcie leczenia alendronianem jest prawidłowej jakości.

1 tabl. zawiera 70 mg kwasu alendronowego, odpowiadające 91,37 mg sodu alendronianu trójwodnego.